5 smaków piwa

Jak smakuje piwo? Sprawa wydaje się oczywista. Pierwsze skojarzenia przywodzą na myśl jasny, orzeźwiający, kwaskowaty i nieco gorzki napój. Jednak to nie wszystko! Bogactwo świata piwa może przynieść w tej dziedzinie pewne niespodzianki. Podstawowych smaków wyróżniamy pięć i jak się okazuje, każdy z nich można odnaleźć w piwie. Nawet słony i umami.

1. Kwaśny

Właściwie każde piwo jest kwaśne, a przynajmniej: kwaskowate. Piwo ma dość niskie pH (przeważnie między 4 a 4,5), stąd wynika kwaśność. W dużej mierze odpowiada za nią proces fermentacji. Także dwutlenek węgla powoduje większe odczuwanie kwaśności. To właśnie dlatego piwo jest tak orzeźwiającym napojem.

Osobną kategorią są piwa kwaśne. Tu w smaku zamiast standardowej lekko kwaskowatej kontry jest już kwaśność pełną gębą. To ona dominuje w piwie i tworzy jego niepowtarzalny charakter. Jednym z typowo kwaśnych stylów piwa są lambiki, które powstają podczas spontanicznej fermentacji. Nieco inaczej powstaje berliner weisse. Do tego pszenicznego dodaje się kwasu mlekowego.

Kwaśne piwa: berliner weisse, lambic

2. Słodki

Słodki to drugi typowy smak, który występuje w piwie. Są piwa ewidentnie słodkie, słodowe, wręcz wyklejające. Ich przeciwieństwem są piwa wytrawne, czyli pozbawione słodyczy. Jednak nawet w takich piwach można odnaleźć odrobinę słodyczy, która czai się gdzieś w tle. Wynika to z stąd, że w piwie znajdują się tak zwane cukry niefermentowalne. Czyli takie, których drożdże podczas fermentacji nie przerabiają na alkohol.

Od czego zależy słodycz lub wytrawność piwa? Im więcej słodu, tym większe prawdopodobieństwo, że piwo będzie słodkie. Zatem im mocniejsze piwo, tym większe prawdopodobieństwo, że słodyczy pozostanie więcej. Są też specjalne słody karmelowe, których zastosowanie daje większą słodycz. Stosuje się je, żeby uwypuklić słodową, karmelową stronę piwa. Istnieją też style, do których dodaje się cukry niefermentowalne, jak laktoza: sweet stout (zwany również milk stoutem), czy milkshake IPA.

Piwa z zaznaczoną słodyczą: barley wine, sweet stout

3. Gorzki

Mówi się, że do smaku gorzkiego trzeba dojrzeć. Dzieci za nim nie przepadają, ale wielu dorosłych docenia jego walory. Gorzki uzupełnia paletę smaków, przełamuje słodycz, wnosi coś „ekstra”. Bez niego kawa, tonic, a nawet rukola – nie byłyby tym samym.

Smak gorzki jest także istotny w także w piwie. Wówczas określany jest fachowo goryczka. Skąd się bierze? Oczywiście z chmielu. Goryczka jest pożądana w większości stylów piwa. Dzięki niej piwa stają się bardziej orzeźwiające, wydają się lżejsze, bardziej wytrawne i mniej słodkie. Dobrze zastosowana goryczka w piwie podnosi jego pijalność. Wyraźniej wyczuwana jest w piwach lekkich i jasnych, w mocnych i ciemnych może być bardziej ukryta. Czasem goryczkę mogą wnieść także palone słody lub dzikie drożdże.

Piwa wyraźnie goryczkowe: klasyczne pilsy, IPA

4. Słony

Smak słodki, kwaśny i gorzki to naturalne składowe piwa. Tymczasem smak słony nie kojarzy się piwem. Co prawda można czasem usłyszeć legendy miejskie o dosypywaniu soli do szklanki piwa. Nie, ta metoda nie zapobiega kacowi. Aczkolwiek może uczynić piwo nieco ciekawszym. Sól i cukier to wzmacniacze smaku – nie tylko zmieniają, ale też podkreślają i uwypuklają smak potraw, dzięki czemu stają się one bardziej intensywne, po prostu smaczniejsze.

Istnieją piwa, do których dodaje się niewielką ilość soli z premedytacją. Gose to stary niemiecki styl pszenicy, który nie dość że jest zakwaszany, to jeszcze zawiera dodatek kolendry i soli. W efekcie powstaje piwo lekkie, orzeźwiające z delikatną nutką słoności. Jednak to nie jedyne piwo, w którym można poczuć smak słony. W bardzo mocnych piwach, do których uwarzenia użyto dużo słodu, można niekiedy odnaleźć posmak mineralny, który kojarzy się ze smakiem słonym.

Słone piwo: gose

5. Umami

Umami jest od wieków doceniane w kuchniach Azji. Europa odkryła ten smak stosunkowo niedawno i nie jest jeszcze zbyt dobrze znany. Zazwyczaj określany jest jako sos sojowy, pełny, mięsny. To nie brzmi to jak opis jednego ze smaków piwa, prawda? A jednak są piwa, w których ten smak występuje.

Mocne, ciemne, wytrawne piwa po długim okresie leżakowania oprócz charakterystycznych nut suszonych owoców niekiedy mają również smak umami. Niejednokrotnie sos sojowy można odnaleźć w  dojrzewanych porterach bałtyckich i imperialnych stoutach. Także starzenie w beczkach po mocnych alkoholach potrafi podkreślić odczuwanie umami.

Piwa, w których można spotkać umami: leżakowane imperialne stouty (RIS), portery bałtyckie